Σταθερός «φύλακας» μιας περιοχής NATURA, της λιμνοθάλασσας Αγγελοχωρίου, παραμένει εδώ και δεκαετίες το σακατεμένο «Σπίτι του φύλακα της Αλυκής», ένα κτίσμα που παρά τις φθορές του χρόνου, στέκει αγέρωχο να αγναντεύει τον μαγικό υγρότοπο εδώ και δεκαετίες.
Παροπλισμένο από τον ρόλο του φύλακα- κατοίκου του, το σπιτάκι αποτελεί μία από τις αθησαύριστες ομορφιές της προστατευόμενης περιοχής που, αν και βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη, παραμένει για πολλούς ένας άγνωστος τόπος.
Οι περισσότεροι ίσως συνδέουν την περιοχή μόνο με τις αλυκές, που λειτουργούν για περισσότερο από έναν αιώνα και έχουν συντελέσει στη δημιουργία ενός φυσικού οικοσυστήματος με υψηλή αξία.
Η λιμνοθάλασσα Αγγελοχωρίου μαζί με τα ενωμένα με αυτήν αλμυρά έλη, χωρίζεται από τη θάλασσα με μία στενή αμμώδη ακτή και συνδέεται με αυτή με μία κεντρική τεχνητή συνδετική τάφρο.
Στο βόρειο τμήμα της λιμνοθάλασσας υπάρχουν οι αλυκές που είναι πλήρως εναρμονισμένες με το τοπίο και λειτουργούν και ως μια φυσική υγροτοπική περιοχή. Πλούσια είναι η χλωρίδα και η πανίδα, ιδιαίτερα για τα πουλιά -έχουν παρατηρηθεί συνολικά 200 είδη- μερικά από τα οποία είναι ιδιαίτερα σπάνια.
Σημειώνεται ότι η προστατευόμενη περιοχή Λιμνοθάλασσας Αγγελοχωρίου εντοπίζεται στο χερσαίο τμήμα των ακρωτηρίων Μεγάλο Καραμπουρνού και Τούζλα, τα οποία ορίζουν από το νότο τον Κόλπο της Θεσσαλονίκης και βρίσκονται βόρεια του ακρωτηρίου της Επανομής.
Το Σπίτι του φύλακα της Αλυκής
Στην παραλία του Αγγελοχωρίου, δίπλα στη θαλάσσια περιοχή που πολλοί κάνουν… σερφ όλες τις εποχές του χρόνου, εκμεταλλευόμενοι το προστατευμένο λιμανάκι και τους ισχυρούς ανέμους, στέκει από τη δεκαετία του 1950 ένα μικρό κτίσμα.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Μορφωτικού πολιτιστικού συλλόγου Αγγελοχωρίου Βαγγέλης Μίχος, το μικρό σπίτι αποτέλεσε αρχικά την κατοικία της οικογένειας του φύλακα της αλυκής.
«Επειδή δεν υπήρχαν περιφράξεις στις αλυκές, ερχόταν πολλοί και έκλεβαν αλάτι. Ο Πέτρος Βασιλός, όπως λεγόταν ο φύλακας, έμεινε στο σπίτι με την οικογένειά του μέχρι τη δεκαετία του ’80 και μάλιστα η κόρη του, σε μια εκδήλωσή μας, έφερε μια φωτογραφία του πατέρα της και μια λάμπα θυέλλης που είχαν τότε στο σπίτι», λέει ο κ. Μίχος, ο οποίος πρωτοστατεί τα τελευταία δύο χρόνια στην προσπάθεια διάσωσης του οικήματος.
Όταν σταμάτησε η υπηρεσία του φύλακα από τις αλυκές, γιατί το αλάτι φυλάσσονταν πλέον σε προστατευμένους χώρους, στο παραθαλάσσιο σπιτάκι με τη μοναδική θέα φιλοξενούνταν εποχιακοί εργάτες των αλυκών μέχρι και το ’92 οπότε και εγκαταλείφθηκε οριστικά.
«Έκτοτε έμεινε να ρημάζει, ξηλώθηκαν οι πόρτες και τα παράθυρα, έπεσε και μέρος της στέγης, γέμισε σκουπίδια, μπάζα, χόρτα και θάμνους.
Τον Ιούλιο του 2018, το καθαρίσαμε, βγάλαμε τα χόρτα, φτιάξαμε την πρόσβαση μέχρι την αυλή του, έγιναν παγκάκια από μαδέρια και ένα τραπέζι και ο χώρος φιλοξένησε πολιτιστικές εκδηλώσεις και μουσικές, δίχως ενίσχυση, δίχως φως, δίχως τίποτε να αλλοιώνει το περιβάλλον», αναφέρει ο κ. Μίχος διευκρινίζοντας ότι στο χώρο δεν υπάρχει ηλεκτροδότηση.
Όνειρό του είναι να μπορέσει να διασώσει το σπιτάκι ώστε να μπορεί να φιλοξενεί όλο τον χρόνο εκδηλώσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής, γλυπτικής, θεατρικές συναντήσεις, ποιητικές βραδιές, ημερίδες δημιουργικής αναζήτησης και έκφρασης.
Ήδη προγραμματίζει κάποιες εκδηλώσεις γι’ αυτό το καλοκαίρι στον περιβάλλοντα χώρο, που είναι προσβάσιμος σε όλους από την αμμουδιά.
Ωστόσο, έχει καταθέσει και σχετική μελέτη στον δήμο Θερμαϊκού, όπου έχει παραχωρηθεί το ακίνητο, προκειμένου να γίνουν εργασίες αναστήλωσης και διάσωσης.
«Πρέπει να φτιαχτεί η στέγη και να ανακαινισθεί το σπίτι χωρίς να πειραχθεί το περίβλημά του και οι εξωτερικοί τοίχοι, που είναι 60 εκατοστά πάχος. Μάλιστα, θεωρώ ότι ο χώρος πρέπει να παραμείνει χωρίς ρεύμα και νερό για να διατηρήσει αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία του», τονίζει, προτρέποντας τους νέους που επισκέπτονται τον χώρο να σέβονται την όψη του.
Σε σχετικό μάλιστα σημείωμα που έχει αναρτήσει στην είσοδο του σπιτιού, εξηγεί την ιστορία του και καταλήγει χαρακτηριστικά στο υστερόγραφό του: «Υ.Σ. για τους νέους που νοιώθουν πως ο κόσμος τους ανήκει -και είμαι βέβαιος γι’ αυτό- που θέλετε να αφήσετε το δικό σας αποτύπωμα, κάντε το σας παρακαλώ, δίχως να αλλοιώνετε τους τοίχους».
Σε επικοινωνία που είχε το ΑΠΕ-ΜΠΕ με τον δήμαρχο Θερμαϊκού Γιώργο Τσαμασλή, διαβεβαίωσε ότι πρόθεση του δήμου είναι η αξιοποίηση του Σπιτιού του φύλακα της αλυκής.
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στον orizontasnews απο τον κ.Ευάγγελο Μίχο.
’Η ιστορία μου και το ονειρό μου” την είπα στον Βαγγέλη και τα έγγραψε
Είχα την καλοτυχία να θεμελιωθώ σε ευλογημένο τόπο κάπου στα 1952.
Εκείνα τα χρόνια το αλάτι ήταν πολύτιμο και χρειαζόταν πολλαπλάσιο κόπο για τη συλλογή του και φυσικά ήταν μονοπώλιο.
Το στοιβάζανε δίπλα στη προβλήτα για να μπορούν να το φορτώνουν στις βάρκες και χρειαζόταν φύλαξη τα βράδια.
Έτσι χτίστηκα εγώ.
Για να στεγάσω τον φύλακα και την οικογένειά του.
Και το έκανα μέχρι τις αρχές του ’80. Τότε μεταφέρθηκε σε άλλο σημείο η σωρός του αλατιού, έπαψε να είναι μονοπώλιο, έφυγε ο φύλακας και απόμεινα στην ερημιά δίχως παρέα. Που και που στέγαζα περιστασιακά εργάτες στην περίοδο της συλλογής. Μα τρύπησε η στέγη μου, άρχισε να βάζει νερά, καταστράφηκαν πόρτες και παράθυρα και έμεινα κουφάρι αδειανό, να συλλέγω στην αυλή μου τα σκουπίδια των περαστικών και των εποχούμενων της θάλασσας, για πάνω από 30 χρόνια. Γέμισε η αυλή μου μπάζα και ακαθαρσίες. Οι θάμνοι και τα χόρτα έφταναν ως τα μισά του ύψους μου και έτσι ούτε στην αυλή μου δεν πατούσε ψυχή.
Και όμως είχα ψυχή!
Κάθε που φωτίζει ο φάρος από το βορρά, με λούζουν οι δέσμες τους φωτός του.
Με φωτίζουν στιγμιαία και μόνο στην πανσέληνο έχαναν τη δύναμή τους, γιατί η αντιφεγγιά της στα νερά της αλυκής και της θάλασσας, με λούζει από παντού και κάνει ανίσχυρο κάθε φτιαχτό φως.
Ο Όλυμπος και τα Πιέρια από τα δυτικά με τις βαθυκόκκινες δύσεις και ο Χορτιάτης με την πανέμορφη ανατολή, μου χαρίζουν την ανυπέρβλητη δύναμη που έχει ο γενέθλιος τόπος μου και εδράζετε η ψυχή μου.
Μα αν δεν υπάρχει τρόπος να μοιραστώ την ομορφιά της με ανθρώπους, είναι σαν να μην υπάρχει.
Το καλοκαίρι του 2018 έγινε ένα θαύμα.
Κάποιος ήρθε μια μέρα του Ιούνη και άρχισε να καθαρίζει την αυλή μου από τα μπάζα και τα σκουπίδια. Και δεν σταμάτησε εκεί. Γκρέμισε κάποιες μισογκρεμισμένες προσθήκες και μάζεψε τα κεραμίδια που κρέμονταν στην άκρη της σκεπής μου. Έκανε με τα τούβλα που μάζεψε και ένα πλάτωμα στην αυλή μου, κούρεψε τους θάμνους και φάνηκαν σαν δενδράκια, έφτιαξε τραπέζι και παγκάκια από κάτι παλέτες που βρήκε στα σκουπίδια μου.
Ημέρεψε η αυλή μου, ημέρεψα κι εγώ. Και άρχισαν να έρχονται άνθρωποι στην αυλή και να με περιεργάζονται, να ρωτούν να μάθουν τι είμαι εγώ.
Ώσπου, ένα βράδυ του Αυγούστου, μαζευτήκαν κοντά 140 μικροί και μεγάλοι και ακούσανε ιστορίες για το αλάτι από μια πανέμορφη κυρά. Ανθή θαρρώ την έλεγαν. Ανθή Θάνου. Και θα την μνημονεύω όσο θα υπάρχω, γιατί μαζί με τον Αλέξανδρο Μακρή και τις μουσικές του, μου χάρισαν το όνειρο πως μπορώ να συνεχίσω να προσφέρω τέτοιες χαρές και να φιλοξενώ στην αυλή μου ανθρώπους που αναζητούν την ομορφιά του κόσμου στα ήσυχα και απλά.
Το επόμενο καλοκαίρι του 2019, άρχισα να βλέπω τα όνειρά μου να παίρνουν σάρκα και οστά.
Στις 12 Μαΐου φιλοξένησα τις Ευρωπαϊκές ημέρες θάλασσας του δήμου Θερμαϊκού και πέρασαν από την αυλή μου πάνω από πεντακόσιοι άνθρωποι σε μια μέρα.
Τον Ιούλιο έφεραν ένα πιάνο στην αυλή και μια άλλη μέρα κιθάρα με ακορντεόν, και μετά ρεμπέτικα, και μετά λαϊκά και μετά… το καλοκαίρι του 2020, πάνω από δεκαπέντε εκδηλώσεις φιλοξένησα και θα γίνονταν άλλες τόσες αν δεν είχαμε τις ακυρώσεις λόγω της πανδημίας. Χάρη στην αγάπη ανθρώπων από τη τέχνη της φωτογραφίας έγινα διάσημο σε όλη την πόλη για τις χάρες μου. Άνθρωποι της μουσικής, του τραγουδιού, της ζωγραφικής, του χορού, της συγγραφής και της ποίησης με αναζήτησαν και έδωσα τόπο να σταθούν και να επικοινωνήσουν τη τέχνη τους.
Έβλεπα τους ανθρώπους να φεύγουν κάθε φορά γεμάτοι συναισθήματα και να επιστρέφουν σε ανύποπτο χρόνο να με επισκεφτούν με τα φως της μέρας και να πάρουν λίγη από την γαλήνη μου, να ημερέψει το μέσα τους.
Αυτή είναι η αποστολή μου. Αυτός είναι ο προορισμός μου.
Δεν ξεχνώ πως είμαι ένα ερείπιο με μισογκρεμισμένη τη στέγη μου, μα ονειρεύομαι πως κάποτε θα βρεθεί τρόπος να την φτιάξουν και να σουλουπωθώ. Ένα άχρηστο παλιόσπιτο στην ακροθαλασσιά είμαι, δίχως ρεύμα και νερό μα με πολλά όνειρα, πως δεν χρειάζομαι τίποτε περισσότερο από μια σκεπή και πορτοπαραθύρια για να στεγάσω τα όνειρά μου και τις τέχνες των ανθρώπων να φιλοξενώ, δίχως να αποβλέπω σε οικονομικά ανταλλάγματα.
Αυτά είπα και έγραψε ο Βαγγέλης Μίχος.
Καλλιτέχνες που φιλοξενήθηκαν με σειρά φιλοξενίας.
Ανθή Θάνου, Αλέξανδρος Μακρής, Πέτρος Σατραζάνης, Γιώργος Γελαράκης, Σοφία Βουλγαρίδου, Τα Πάντα ρει, Γυρολόγοι, Los Rebelos, Γιάννης Κουλούσιας, Γιώργος Ψάλτης, Μάριος Μακρής, Μάκης Αιβάζογλου, Λένα Τζαμπάζη, Γιάννης Ποιμενίδης, Γιώργος Πατρέλης Μάλαμα Πατρέλη, Κώστας Αργύρογλου, Μάριος Μακρής. Εργαστήρι δημιουργικής γραφής με την Ειρήν Λαρδούτσου, Θεατρικό εργαστήρι με τον Πέτρο Θεοδώρου του στούντιο Νέμεση και βραδιά χορού, μουσικής ποίησης με κορυφαίους τους Άγγελο Ευθυμιάδη, Ιωάννα Λιουτσία.
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης της Μαίρης Κωνσταντινίδου.
*Ο Βαγγέλλης Μίχος είναι ο Πρόεδρος του Μ.Π.Σ. Αγγελοχωρίου
